Sáng 26-6, thí sinh Gia Lai vừa hoàn thành bài thi môn Ngữ văn-môn thi đầu tiên của Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 với thời gian 120 phút. Đề thi đề cập đến bối cảnh thay đổi lớn lao của đất nước đã để lại nhiều cảm xúc trong lòng các sĩ tử.

“Vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc”-đó là câu hỏi nghị luận về “bầu trời Tổ quốc” khiến thí sinh thích thú trong đề thi Ngữ văn Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 theo Chương trình GDPT 2018. Đề thi không còn là các tác phẩm văn học quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh trong suốt nhiều năm qua mà thay vào đó là những ngữ liệu hoàn toàn mới mẻ. Điểm nổi bật của đề thi là chuyển trọng tâm từ việc kiểm tra kiến thức, kỹ năng sang đánh giá năng lực thực tiễn của học sinh.

Vẫn thi theo hình thức tự luận, đề thi gồm 2 phần đọc hiểu (4,0 điểm) và viết (6,0 điểm). Phần đọc hiểu cho ngữ liệu là tác phẩm “Những vùng trời khác nhau” của tác giả Nguyễn Minh Châu, sau đó yêu cầu phân tích các chi tiết, tác dụng các biện pháp tu từ.
Phần thi viết có 2 câu hỏi đều bám vào chất liệu của tác phẩm này. Sau câu nghị luận văn học yêu cầu thí sinh phân tích tình cảm của các nhân vật trong phần đọc hiểu là phần nghị luận xã hội bàn về chủ đề “vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc”.

Trước bối cảnh thay đổi lớn lao của đất nước, câu hỏi nghị luận xã hội trên đòi hỏi sự cập nhật kịp thời các vấn đề thời sự và cảm nhận cá nhân của thí sinh. Đến 10 giờ cùng ngày, hầu hết thí sinh rời điểm thi với nụ cười tươi và tinh thần phấn khởi.
Cho rằng đề thi Ngữ văn năm nay rất đặc biệt, gắn với sự kiện chính trị của đất nước, thí sinh Nguyễn Ngọc Thảo Nguyên (lớp 12B, Trường THPT chuyên Hùng Vương) bày tỏ: “Em có rất nhiều cảm xúc khi thể hiện bài thi của mình. Em thích nhất là bài văn nghị luận xã hội bởi chủ đề rất hay, mới mẻ và thời sự. Dù ở đâu, con người Việt Nam vẫn chung một tình yêu đất nước và có trách nhiệm với Tổ quốc trong thời đại mới. Đất nước đang có nhiều chuyển mình, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trong bối cảnh ấy, thế hệ trẻ chúng em phải học tập, cống hiến những điều tốt đẹp cho quê hương, Tổ quốc”.

Chung suy nghĩ ấy, em Ngô Nguyễn Dương Nguyên (lớp 12C1 Trường THPT Pleiku) chia sẻ cảm xúc: “Theo em, phần đọc hiểu không khó. Với phần viết, em rất hứng thú với câu yêu cầu viết bài văn nghị luận với chủ đề “Vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc”. Phần thi này liên quan đến kiến thức xã hội của thí sinh về những thay đổi lớn của đất nước khi đang sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị và chuẩn bị sáp nhập các tỉnh thành”.
Em Nguyên đưa ví dụ, sắp tới khi Gia Lai và Bình Định sáp nhập sẽ có nhiều thay đổi, nhưng theo em nơi nào cũng là quê hương đất nước mình. Với đề thi này, Nguyên cho biết mình làm được khoảng 80%. “Đầu xuôi đuôi lọt”, sự tự tin sau môn thi đầu tiên đã động viên tinh thần em rất lớn để tham gia thi các môn tiếp theo.

Thí sinh Phan Nguyễn Tuyết Như-điểm thi Trường THPT Lê Hoàn (huyện Đức Cơ) cũng hào hứng bày tỏ: “Em thấy đề thi năm nay bám sát thực tế bối cảnh đất nước hiện nay. Em khá ấn tượng với câu nghị luận vì chủ đề mở, cho phép em nói lên suy nghĩ và áp dụng kiến thức từ thực tiễn. Nhờ vậy, em tự tin dự đoán mình đạt khoảng 7-8 điểm”.
Cũng cho rằng đề thi Ngữ văn năm nay “dễ thở”, thí sinh Nguyễn Minh Quốc-điểm thi Trường THCS và THPT Y Đôn (huyện Đak Pơ) chia sẻ: “Nhờ được thầy cô ôn tập, định hướng kiến thức căn bản nên khi đọc qua đề em đã hoàn thành rất nhanh 5 câu trong phần đọc hiểu. Còn 2 câu trong phần viết đoạn văn nghị luận em cũng làm tương đối tốt”.

Là một trong 3 thí sinh tự do tham gia kỳ thi THPT năm 2025 tại điểm thi Trường THCS và THPT Y Đôn (huyện Đak Pơ), Trung sĩ Nguyễn Trung Dũng-Tiểu đội trưởng Trung đội vệ binh (Trung đoàn 38, Sư đoàn 2, Quân khu 5) cho biết: Anh tốt nghiệp THPT năm 2021, đi nghĩa vụ quân sự gần 2 năm. Năm nay, anh có nguyện vọng thi vào Trường Sĩ quan Chính trị (Hà Nội) nên tham gia kỳ thi THPT năm nay để xét điểm. Được đơn vị tạo điều kiện cho ôn luyện và cử cán bộ đưa đón đi thi.
“Ngày thi đầu tiên-môn Ngữ văn tôi thấy đề thi không quá khó, vừa sức với mình. Tôi làm bài khá tốt, đạt khoảng 8 điểm”-anh Dũng bày tỏ.

Ghi nhận tại điểm thi Trường THPT Trần Hưng Đạo (huyện Mang Yang), ngay khi hồi trống kết thúc 120 phút làm bài môn Ngữ văn, nhiều thí sinh rời phòng thi với tâm trạng thoải mái, phấn khởi. Là một trong những thí sinh đầu tiên bước ra khỏi trường thi, em Đào Ngọc Oanh (lớp 12A5, Trường THPT Trần Hưng Đạo) cho hay: “Đề thi đòi hỏi thí sinh phải nắm chắc kiến thức cơ bản, đồng thời có tư duy sâu sắc và vốn hiểu biết thực tế thì mới đạt điểm cao. Đề bài gần gũi và có thể lấy nhiều dẫn chứng thực tế để bài viết thêm phần thuyết phục”.
Cho rằng đề thi có “đất” để học sinh khá-giỏi thể hiện chiều sâu tư duy, lập luận sắc bén, thí sinh Mai Thị Bảo Ngọc (lớp 12A7, Trường THPT Trần Hưng Đạo) cho biết: “Ở phần nghị luận với chủ đề “vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ Quốc”, em đã liên hệ đến chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính. Những ngày gần đây, thôn, xã hay phổ biến về việc sáp nhập, người lớn bàn luận nhiều nên em cũng biết thêm thông tin, nhờ vậy bài viết gắn với thực tế hơn”.

Tại điểm thi Trường THPT Trường Chinh (huyện Chư Sê), đa số thí sinh nhận định đề Ngữ văn có tính mở, phù hợp với chương trình ôn tập. “Đề thi Ngữ văn năm nay có phần mới lạ so với năm trước khi không đưa vào các tác phẩm quen thuộc trong sách giáo khoa mà sử dụng văn bản ngoài. Điều này giúp học sinh tư duy và sáng tạo theo cách riêng. Đề cũng có sự phân hóa rõ, khi phần đọc hiểu (câu 1, 2, 3) hầu hết các bạn đều làm được, còn phần làm văn thì phụ thuộc vào cách cảm nhận và trình bày riêng của mỗi người. Với đề thi này, em nghĩ mình làm được khoảng 80%”-thí sinh Đỗ Ngọc Kiều Uyên khẳng định.

Nhận định về đề thi năm nay, cô Trần Thị Ngọc-giáo viên bộ môn Ngữ văn, Trường THPT Chi Lăng (TP. Pleiku) cho rằng: “Về cấu trúc định dạng, đề khá giống với đề minh họa của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Năm nay đề minh họa có khá sớm nên giáo viên và học sinh cũng đã chuẩn bị tâm lý ôn tập kỹ lưỡng nên cũng không có nhiều bất ngờ. Về mức độ đề cũng vừa sức với học sinh. Ở câu nghị luận xã hội có sự liên kết, gợi ý từ ngữ liệu đọc hiểu và có sự kết nối với bối cảnh đất nước trong kỷ nguyên vươn mình. Từ đây, một khái niệm mới về lòng yêu nước đã được đặt ra. Theo tôi, đề Ngữ văn năm nay rất hay”.
Trong khi đó, đề thi Ngữ văn dành cho thí sinh theo chương trình GDPT 2006 lấy ngữ liệu là bài thơ “Nếp nghĩ” của tác giả Nguyễn Đức Mậu. Ở phần nghị luận văn học, thí sinh được yêu cầu phân tích tâm trạng của Mị trong một trích đoạn ở truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài. Phần nghị luận xã hội, thí sinh trình bày suy nghĩ về việc làm mới chính mình của thế hệ trẻ ngày nay.

Dự thi theo chương trình GDPT 2006 tại điểm thi số 09 (Trường THCS Nguyễn Du, TP. Pleiku) thí sinh Nguyễn Thanh Tú-chia sẻ: “Đề thi năm nay mình thấy khá rộng, đặc biệt là phần đọc hiểu. Nếu không đọc thật kỹ sẽ dễ nhầm lẫn và viết sang phần làm văn. Câu 5 điểm phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị nằm trong phần mình đã ôn tập nên không quá lo lắng”.
Chung ý kiến, thí sinh Kpă H’Truy-cho biết: “Tôi theo học lớp bổ túc tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên huyện Krông Pa. Với chương trình học khá nhiều nên tôi gặp trở ngại khi gặp dạng đề có kiến thức rộng. Bản thân đã nỗ lực hết sức để vận dụng những kiến thức mà mình đã học và ôn tập để cố gắng hoàn thành bài thi”.

Ghi nhận trong buổi thi đầu tiên tại điểm thi Trường THPT Trường Chinh (huyện Chư Sê), không khí thi cử diễn ra nghiêm túc, trật tự. Lực lượng tình nguyện viên cũng có mặt để hỗ trợ nước uống, hướng dẫn thí sinh và phụ huynh. Cô Nguyễn Thị Thúy Phượng-Phó Trưởng điểm thi Trường THPT Trường Chinh (huyện Chư Sê) thông tin: Năm nay, điểm thi Trường THPT Trường Chinh có 354 thí sinh đăng ký dự thi. Đặc biệt, có 44 học sinh dân tộc thiểu số được bố trí ở nội trú trong suốt thời gian diễn ra kỳ thi. “Để hỗ trợ các em yên tâm ôn tập và thi cử, nhà trường đã vận động Mạnh Thường Quân hỗ trợ suất ăn miễn phí với 3 bữa ăn mỗi ngày. Chúng tôi luôn cố gắng tạo điều kiện tốt nhất về chỗ ở, ăn uống và tâm lý để các em yên tâm làm bài thi”-cô Phượng nói.

Trong buổi thi đầu tiên, để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông tại các điểm thi, Công an tỉnh đã chỉ đạo nhiều lực lượng cùng phối hợp nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các thí sinh. Theo Trung tá Nguyễn Minh Tuấn-Đội trưởng Đội Cảnh sát Giao thông đường bộ số 2 (Phòng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh): Thực hiện kế hoạch của Phòng Cảnh sát Giao thông, đơn vị đã bố trí mỗi điểm thi ít nhất 2 cán bộ, chiến sĩ phối hợp cùng Công an xã, phường, thị trấn và lực lượng tình nguyện viên. Ngoài việc phân luồng đảm bảo giao thông thông suốt, xử lý các hành vi vi phạm ảnh hưởng đến các Hội đồng thi, lực lượng Cảnh sát Giao thông còn tham gia vào hoạt động tiếp sức mùa thi cho các thí sinh.
“Chúng tôi đã bố trí nhân sự cùng phương tiện ứng trực sẵn sàng tại các điểm thi để cơ động cho mọi tình huống. Đặc biệt, tại một số điểm thi có lưu lượng phương tiện tham gia giao thông lớn, lực lượng Cảnh sát Giao thông tăng cường chốt chặn, điều tiết hợp lý, kịp thời tránh tình trạng ùn tắc, ảnh hưởng đến giờ giấc của thí sinh”-Trung tá Tuấn nhấn mạnh.

Theo báo cáo nhanh của Sở Giáo dục và Đào tạo, toàn tỉnh có 16.046 thí sinh đăng ký dự thi môn Ngữ văn, tuy nhiên chỉ có 15.984 thí sinh dự thi (vắng 62 thí sinh, trong đó có 36 thí sinh dự thi Chương trình GDPT 2018 và 26 thí sinh dự thi Chương trình GDPT 2006). Buổi thi diễn ra bình thường; không có trường hợp cán bộ, giáo viên, nhân viên và thí sinh nào vi phạm quy chế thi.