Nông dân trồng dưa hấu ở Gia Lai đang rơi vào cảnh lao đao khi dưa bị giảm năng suất trầm trọng do trời mưa.
Thời tiết bất lợi gây thiệt hại lớn
Được biết, huyện Chư Prông (Gia Lai) là nơi có khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp nên người dân từ nhiều nơi khác lên thuê đất để trồng dưa hấu. Các vườn dưa hấu trồng tập trung chủ yếu tại các xã: Ia Lâu, Ia Piơr, Ia Ga, Ia Mơr… với diện tích lên đến vài trăm ha.
Ông Lê Văn Tú (trú xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) cho biết hơn 19 năm thuê đất trồng dưa hấu ở huyện Chư Prông, chưa năm nào gặp thời tiết bất lợi như năm nay. Mưa nhiều, kết hợp sương muối khiến cây dưa bị thối gốc, nứt quả, tỷ lệ thu hoạch so với mọi năm đạt thấp.
“Năm nay mưa nhiều, chưa kể sương muối khiến cây dưa khó phát triển. Mọi năm thu từ 10-12 triệu cho mỗi sào dưa hấu, nhưng năm nay thời tiết bất lợi, làm giảm chất lượng dưa hấu nên mỗi sào chỉ thu từ 1-1,5 triệu đồng. Làm cả vụ mà giờ lỗ tới gần 400 triệu”, ông Tú ngậm ngùi chia sẻ.
Thông thường, ông Tú bắt đầu trồng dưa hấu từ tháng Chín hằng năm. Để chăm vườn dưa ông Tú phải di chuyển từ Bình Định qua Gia Lai suốt mùa vụ. Chi phí thuê đất trồng 20 triệu/1ha, chưa kể các khoản đầu tư như cây giống, phân bón và công sức.
Với diện tích 3ha, ông Tú thường thu hoạch khoảng 60-75 tấn dưa mỗi vụ, mang lại nguồn thu khoảng 200 triệu đồng. Tuy nhiên, năm nay năng suất chỉ đạt gần 45 tấn. Dưa hấu của ông mọi năm đạt chất lượng cao, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Tuy nhiên, năm nay, thời tiết bất lợi khiến năng suất giảm, chất lượng cũng không đảm bảo. Thay vì xuất khẩu, ông phải chấp nhận bán tại các chợ trong nước, chủ yếu ở thị trấn Phú Túc, huyện Krông Pa, với giá trung bình chỉ 1.000 đồng/kg.
Tương tự, ông Võ Chí Thành năm đầu lên Gia Lai thuê đất để trồng dưa hấu, cũng đang lao đao vì thời tiết bất lợi năm nay. Vườn của ông Thành với diện tích 5ha, ông Thành phải ở lại ăn ngủ tại vườn để chăm sóc cây suốt mùa vụ.
Tuy nhiên, năm nay vì tình hình thời tiết khiến ông thất thu nghiêm trọng. Vụ này chỉ thu về 140 triệu đồng “Năm nay tôi lỗ hơn nửa tỷ đồng. Đây còn là năm đầu tôi lên Gia Lai, nhưng lại găp thời tiết quá bất lợi. Mùa sau tôi về Phú Yên để trồng dưa chứ không tiếp tục ở đây”, ông Thành rầu rĩ nói.
Dưa hấu hư hỏng thành thức ăn cho bò
Hàng tấn dưa hấu chín nứt hoặc hư hỏng, không thể tiêu thụ được, đang chất đống tại các ruộng dưa, nhiều người dân địa phương kéo nhau đến các vườn dưa để xin hoặc nhặt về làm thức ăn cho gia súc, thay vì để lãng phí.
Ông Lê Văn Tú buồn bã chia sẻ: “Dưa năm nay hỏng nhiều, quả thì bị thối, quả thì không đạt chất lượng, bán cũng chẳng ai mua. Thôi thì đành để bà con đến nhặt về nuôi gia súc, chứ giá có bán cũng khó, không bõ công hái”.
Theo ông Tú, việc người dân đến lấy dưa làm thức ăn chăn nuôi phần nào giúp giảm bớt cảnh tiêu điều trên ruộng, nhưng với những người trồng dưa, đây vẫn là một mùa vụ thất bại đau đớn. “Lãi đâu chưa thấy, chỉ thấy trắng tay”, ông nói thêm.
Ông Lưu Hoài Hưng, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Prông cho biết vụ thu hoạch dưa hấu lần một vừa qua, giá dưa hấu xuống quá thấp, nhiều nông dân bỏ ruộng, chán nản không thu hoạch.
Theo ông Hưng, không chỉ chịu cảnh rớt giá, thời tiết bất lợi cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dưa. Giai đoạn dưa đậu quả gặp mưa kéo dài khiến trái dưa hấu tại địa phương không đủ độ ngọt, dễ thối, không đạt chất lượng để bán ra thị trường.
Ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Gia Lai, nhận định nghề trồng dưa hấu tại địa phương này đang phải đối mặt với nhiều rủi ro do phụ thuộc lớn vào thị trường xuất khẩu Trung Quốc. Khi thị trường này ngưng nhập khẩu, dưa hấu chỉ tiêu thụ trong nước khiến giá giảm mạnh, nông dân chịu thiệt hại nặng nề.
Trước vụ mùa, Sở NNPTNT đã khuyến cáo bà con cần phát triển diện tích dưa hấu ổn định, tập trung trồng tại khu vực phù hợp như phía đông các huyện Krông Pa, Ayun Pa, Ia Pa. Tuy nhiên, các huyện phía tây như Chư Prông lại không làm đúng khuyến cáo, dẫn đến thua lỗ nặng.
Để tránh tình trạng này lặp lại, các cơ quan chức năng đang tích cực phối hợp tuyên truyền, định hướng người dân trồng các loại cây có đầu ra ổn định hơn, phù hợp với thổ nhưỡng từng vùng.
Ngọc Thạch
Nguồn: Dân Việt
