“Ông vua nước khoáng” Trung Quốc Zhong Shanshan từng chỉ trích gay gắt mô hình bán hàng livestream và cuộc đua giá rẻ, cho rằng mô hình này làm xói mòn giá trị thương hiệu nội địa.
|
|
Tỷ phú Zhong Shanshan – Chủ tịch kiêm nhà sáng lập thương hiệu nước khoáng Nongfu Spring. Ảnh: Reuters. |
Tỷ phú Zhong Shanshan – Chủ tịch kiêm nhà sáng lập thương hiệu nước khoáng Nongfu Spring – từng thể hiện thái độ quyết liệt đối với mô hình thương mại điện tử livestream – xu hướng đang càn quét thị trường bán lẻ Trung Quốc trong nhiều năm trở lại đây.
“Những người livestream bán hàng hoàn toàn có thể dùng chất xám và tâm huyết để tạo ra điều gì đó có giá trị hơn. Tôi sẽ không bao giờ làm livestream, và tôi cũng không tôn trọng những người làm vậy”, ông Zhong phát biểu đầy thẳng thắn.
Không chỉ dừng ở lời chỉ trích, ông còn ví doanh nghiệp livestream là những thực thể “phẳng” – không có chiều sâu chiến lược, không gốc rễ văn hóa hay giá trị sản phẩm thực chất mà chỉ bán hàng chạy theo trào lưu, tờ Caixin cho biết.
Trong khi đó, ông khẳng định mô hình kinh doanh của Nongfu Spring là “thẳng đứng”, tức phát triển từ nền tảng vững chắc, tôn trọng tự nhiên, đầu tư dài hạn vào chất lượng sản phẩm và thương hiệu.
Bên cạnh livestream bán hàng, tỷ phú Zhong còn bày tỏ lo ngại về chiến lược “giảm giá bằng mọi giá” của một số nền tảng thương mại điện tử, đặc biệt nhắc đến Pinduoduo – công ty nổi tiếng với mô hình bán hàng siêu rẻ.
“Đây không chỉ là việc doanh nghiệp xấu đẩy lùi doanh nghiệp tốt. Đây là hướng đi công nghiệp sai lệch, gây tổn hại lớn đến toàn bộ hệ sinh thái sản xuất trong nước”, ông Zhong cảnh báo.
Theo ông, việc các doanh nghiệp chạy theo giá rẻ khiến các thương hiệu nội địa bị bào mòn lợi nhuận, không còn dư địa để đầu tư vào R&D (nghiên cứu – phát triển), nâng cấp sản phẩm hay xây dựng hình ảnh.
Về lâu dài, điều này làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa Trung Quốc, đẩy nền công nghiệp tiêu dùng vào vòng xoáy ngắn hạn, lệ thuộc vào khuyến mãi và tâm lý tiêu dùng dễ dãi.
Theo danh sách tỷ phú năm 2025 của Forbes, ông Zhong Shanshan hiện sở hữu khối tài sản 56,5 tỷ USD, đứng thứ 2 tại Trung Quốc và thứ 27 toàn cầu.
Sinh năm 1954 tại Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, ông có xuất thân bình dân, từng làm công nhân xây dựng và phóng viên trước khi thành lập Nongfu Spring vào năm 1996. Ngoài lĩnh vực đồ uống, ông còn là cổ đông lớn của Công ty Dược phẩm Sinh học Bắc Kinh Wantai, khẳng định tầm ảnh hưởng trong nhiều ngành công nghiệp.
Phát biểu của ông Zhong được đưa ra trong bối cảnh thị trường thương mại điện tử livestream tại Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ và gần như trở thành một hiện tượng xã hội.
Theo thống kê của Trung tâm Internet Trung Quốc (CNNIC), tính đến cuối năm 2023, đã có hơn 750 triệu người dùng livestream tại Trung Quốc. Doanh thu từ livestream thương mại điện tử đạt hơn 4.900 tỷ NDT (khoảng 700 tỷ USD).
Các nền tảng như Taobao Live, Douyin và Kuaishou tổ chức hàng triệu buổi livestream mỗi tháng, mang về doanh số hàng nghìn tỷ nhân dân tệ.
Mô hình này không chỉ thu hút người tiêu dùng nhờ giá rẻ, mà còn nhờ tính tương tác cao, kết hợp giữa mua sắm và giải trí. Tuy nhiên, đằng sau hào quang là nhiều vấn đề như gian lận, thông tin sai lệch, quảng cáo lố, chất lượng sản phẩm kém,…
Đặc biệt, một số KOL dùng chiêu trò gây tranh cãi, thiếu đạo đức nghề nghiệp đã làm giảm niềm tin người tiêu dùng khiến các cơ quan quản lý của Trung Quốc ngày càng siết chặt quản lý thuế, nội dung và hành vi livestream.
